Musimy porozmawiać

poniedziałek, 21 października

  • Granice języka według Ludwiga Wittgensteina | godz. 18:00 Otwarta Pracownia Jazdów (domek 3/6) 

Wydaje się, że konstrukcja języka pozwala nam rozmawiać na dowolne tematy. Używamy go, by mówić o sprawach życia codziennego, zagadnieniach naukowych, ale też o dobru i złu, pięknie i brzydocie, Bogu i sensie życia. Czy ta niezwykła elastyczność języka nie jest jednak złudzeniem? Może, jak twierdził Wittgenstein, jesteśmy niczym muchy uwięzione w szklanej muchołapce: ograniczają nas niewidoczne, ale sztywne granice sensu? Gdy uświadomimy sobie przebieg tych granic, okaże się, że wiele pozornie sensownych zdań to zwykłe niedorzeczności.

Prowadzący: dr Bogdan Dziobkowski – wicedyrektor Instytutu Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego, zastępca redaktora naczelnego „Przeglądu Filozoficznego”. Zajmuje się głównie historią filozofii analitycznej, filozofią języka i metafilozofią. Współredaktor (z Jackiem Hołówką) książek: Panorama współczesnej filozofii (WN PWN 2016), Marksizm. Nadzieje i rozczarowania (WN PWN 2017) oraz Filozofia religii. Kontrowersje (WN PWN 2018).

Po spotkaniu zapraszamy na projekcję filmu “Wittgenstein” Dereka Jarmana (Wielka Brytania, 1993, 75 min.) i rozmowę o zasadności i możliwości połączenia obrazu filmowego i języka filozofii z jego abstrakcyjnymi formami. Jeśli – jak twierdził reżyser – “filozofia jest czymś przeciwstawnym wobec filmu” (D. Jarman, Smiling in Slow Motion), to czy nie jest prawdą to, co w czołówce mówi sam tytułowy bohater: “W sztuce trudno powiedzieć coś lepszego niż nie mówiąc nic”?

wtorek, 22 października

  • Niezupełna historia rozmowy. Od Greków do teraz | godz. 18:00  Otwarta Pracownia Jazdów (domek 3/6) 

Czy nasze rozmowy podobne są tym, które toczyli np. starożytni? Aparat mowy się nie zmienił, języki troszeczkę, ale w gruncie rzeczy mamy podobne tematy, bolączki, pytania jak ci, którzy zapełniali w przeszłości tę samą przestrzeń swoją mową. Zapraszamy na wielobarwną i wielowątkową podróż przez meandry rozmowy na przestrzeni wieków osadzone w kontekście zmian kulturowych, społecznych i politycznych. Będą nam towarzyszyli i towarzyszyły: Odyseusz biegły w boju i radzie – uczestnik antycznych agonów, lapsusy językowe u zarania ery klasycznej w Grecji, walki o nieśmiertelność w polis, smak cykuty, rozmowy z Bogiem, matematyka, przyroda, esemesy, maile i postmodernizm.

Prowadzący: Łukasz Hrynkiewicz – zajmuje się historią idei i podróżami. Członek Stowarzyszenia Dziki Bez.

czwartek, 24 października

  • Dobry, zły i brzydki – spaghetti western i współczesna polaryzacja | godz. 18:00, Otwarta Pracownia Jazdów (domek 3/6)

Konflikty mają różne przyczyny: ekonomiczne, polityczne czy społeczne. Rozwiązać je można różnymi sposobami, przy czym niejednokrotnie potrzebna jest w tym zadaniu współpraca. Czy może ona jednak stać się podstawą trwałej relacji opartej na zaufaniu? W trakcie spotkania rozważymy przyczyny konfliktów społecznych, modele opisujące przestrzeń publiczną oraz możliwe strategie autorów służące ich rozwiązaniu.  Westerny opierają się na pesymistycznej wizji relacji międzyludzkich, dostarczają jednak ciekawej ilustracji przyczyn tego stanu rzeczy. Jest to dobry punkt wyjścia do rozważań nad zgoła odmiennymi strategiami postrzegania sporów oraz możliwości im zapobieżenia.

W trakcie rozmowy będziemy na bieżąco oglądać i komentować film “Dobry, zły i brzydki” (Il buono, il brutto, il cattivo) reż. Sergio Leone.

Prowadząca: dr Magdalena Gawin – absolwentka Instytutu Filozofii UW. Nauczycielka filozofii w szkołach i placówkach kulturalnych. Sekretarz Polskiego Towarzystwa Filozoficznego. W 2015 roku obroniła pracę doktorską „Nowoczesny paradygmat filozofii polityki a prawa człowieka”. Publikowała m.in. w czasopismach „Kronos”, „Etyka” oraz licznych pracach zbiorowych.

piątek, 25 października

  • Łaskotanie pojęć: Alienacja | godz. 18:00,  Otwarta Pracownia Jazdów (domek 3/6)

 Dziś alienacja wydaje się słowem-wytrychem, którym opisuje się wszystko i rozstrzyga każdy problem. Stała się synonimem poczucia wyobcowania, rozpadu więzi, niezdolności zrozumienia się i nawiązania dialogu. Z ekonomii politycznej przeniknęła do analiz życia codziennego, stosunków społecznych, relacji międzygatunkowych i miejsca w świecie. Skąd tak zawrotna kariera tego pojęcia w wyobraźni zbiorowej radykalnej lewicy, kontrkultury i całego społeczeństwa? Czy alienacja cokolwiek jeszcze tłumaczy? Czy paradoksalnie nie stanowi części języka, który oddala od rzeczywistości, zamiast do niej zbliżać? O czym świadczy niesłabnąca popularność teorii alienacji? W trakcie spotkania przyjrzymy się różnym koncepcjom alienacji i wizjom jej przezwyciężania, rozważając przyczyny ich wszechobecności, funkcje w wyobraźni społecznej, implikacje epistemologiczne i polityczne. Alienacja: za czy przeciw?

Prowadzący: dr Anna Winkler – doktor nauk społecznych, filozofka i politolożka, absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego. Interesuje się historią radykalizmu społecznego i rewolucji, historią kobiet i historią miast oraz dr Xawery Stańczyk – poeta, socjolog i antropolog kultury. Autor monografii Macie swoją kulturę. Kultura alternatywna w Polsce 1978-1996 (2018) nominowanej do Nagrody Giedroycia (na podstawie doktoratu uznanego za najlepszą rozprawę doktorską z nauk o kulturze w konkursie Narodowego Centrum Kultury) oraz dwóch tomów poetyckich: nominowanego do Nagrody Literackiej Nike Skarbu piratów (2013) i Handluj z tym (2015).  Członek zarządu stowarzyszenia Miasto Moje A w Nim. Interesuje się kulturą popularną i młodzieżową, przestrzenią publiczną, tożsamościami i ruchami społecznymi w Polsce i Europie Wschodniej.

sobota, 26 października

  • Geometria afektów – czytanie performatywne Spinozy  | godz. 14:00, państwomiasto (domek 3/12). 
  • Na spotkanie obowiązują ZAPISY. 

Przystępuję do opracowania wad i wybryków ludzkich sposobem geometrycznym i że chcę dowodnie wykazać to, co zostało okrzyknięte jako przeciwne rozsądkowi i jako próżne, niedorzeczne i okropne. A powód mam do tego następujący. Nie dzieje się w naturze nic, co by można przypisać jej wadliwości. Natura bowiem jest zawsze jedna i ta sama dlatego jedną i tą samą musi pozostawać zasada rozumienia natury rzeczy najrozmaitszych, mianowicie przez powszechne prawa i reguły natury.  A dlatego wzruszenia nienawiści, gniewu, zazdrości wzięte same w sobie wynikają z tej samej konieczności i zdolności natury jak i wszystko inne. A więc mówić będę o naturze i siłach wzruszeń, a także o mocy umysłu nad nimi, według tej metody, z pomocą której rozważałem poprzednio bóstwo i umysł i rozpatrywać będę czyny i popędy ludzkie tak samo, jak gdyby chodziło o linie, płaszczyzny albo ciała. 

Tak rozpoczyna III część “Etyki” Baruch Spinoza. W trakcie warsztatów wedrzemy się w geometryczną strukturę definicji, aksjomatów i twierdzeń tego XVII wiecznego filozofa. Od poznania spinozjańskiej mechaniki uczuć, idei i popędów przejdziemy do wniosków praktycznych. Jak bardzo nasze rozumienie siebie i innych zostało ukształtowane przez dyskurs psychoanalizy? Jaką rolę przyjmie komunikacja gdy eksperymentalnie zaczniemy myśleć Spinozą? I wreszcie – jaką praktykę pociąga za sobą ta teoria, czyli jak być spinozystą?

Prowadząca: Antonina Januszkiewicz –  studentka Kolegium MISH na Uniwersytecie Warszawskim, robi dyplomy z filozofii oraz artes liberales. W swojej pracy badawczej zajmuje się myślą polityczno-społeczną i poststrukturalizmem. Za najbardziej interesujące uważa punkty przecięcia teorii psychoanalitycznej z filozofią społeczną. Czyta Spinozę, bo wierzy, że aby tworzyć lepszy świat musimy przeorientować myślenie o relacjach między jednostkami i miejscu człowieka w naturze.

  • Lapsus, kiks, opustka. O artystycznej komunikacji poza komunikacją | godz. 14:00 Chata numinosum (domek 3/5 )

Zdaniem Kanta pewien rodzaj komunikacji obywa się bez pojęć. To uczuciowość, która „udziela się nie jako myśl”. Jak jednak można komunikować uczucia? Jak o nich mówić, skoro trzeba do tego użyć słów i myśli? Jeśli uczucia są komunikowalne, lecz komunikacja ta przebiega inaczej niż komunikacja językowa, to najciekawsze wydaje się pogranicze, miejsce, w którym spotykają się uczucia oraz myśli. W takim wypadku równie istotne co porozumienie okazuje się zerwanie komunikacji, zaburzenie łączności, konflikt. Te mankamenty przepustowości wszelakich komunikatorów, zawirowania powszechnego „streamingu”, boczne odnogi, na których rozładowuje się nielegalny „content”, bada właśnie sztuka. Jedynie konfrontując się z tym, co niekomunikowalne, można  zaprezentować coś nowatorskiego. W przypadku dzieł sztuki mamy do czynienia z dziwną zbitką tego, co zamierzone i niezamierzone, udane i felerne, zgodne z komunikacyjną normą i wykraczające poza nią. Na spotkaniu pomówimy o owym dziwnym (filozofowie mówią: „dialektycznym”) sprzężeniu oraz o tym, jak wpływa ono na naszą codzienną komunikację. Przede wszystkim zastanowimy się nad wartością różnorodnych omyłek i konfliktów porozumienia.

Prowadzący: dr Piotr Schollenberger – pracuje w Zakładzie Estetyki Instytutu Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego. Zajmuje się fenomenologią i tradycją estetyki fenomenologicznej, a także teorią sztuki, w szczególności sztuki współczesnej. Ostatnio opublikował książkę „Jednostkowość i wydarzenie. Studia z estetyki Lyotarda” (Warszawa 2019).

  • Twarzą w twarz. Filozofia dialogu | godz. 17:00,  Otwarta Pracownia Jazdów (domek 3/6) 

Jak rozmawiać o filozofii dialogu dzisiaj, by nie zrobił się z tego wykład podejścia, które przecież trudno nazwać doktryną? Albo historyczny przegląd nazwisk? Otóż można zastanowić się – co też zrobimy – jaka wrażliwość stoi za tą filozofią (bądź: jaka wrażliwość z niej wynika). Owszem, ma ona swój background historyczny (nieprzypadkowo to Emmanuel Lévinas pisał o „twarzy”, o odpowiedzialności radykalnej), ale sprawdzać ją trzeba w świetle naszych doświadczeń – i naszej wrażliwości, również literackiej. Innymi słowy: czy etyka obcowania z drugim, jaką podsuwa filozofia dialogu, może być dziś sugestywnym punktem odniesienia na mapie postaw?

Prowadząca: Eliza Kącka

Poranny ruch

PIĄTEK 16.08

Poranny ruch: Myślenie ciałem. Dotknąć ciała – godz. 10:00 – 12:00 

Świadome podejście do własnego ciała pomaga nam zrelaksować się, rozluźnić i bawić. Rzadziej jednak myślimy o tym, że może też wspierać procesy twórcze, podejmowania decyzji czy autoekspresję. Rozumienie informacji, które płyną z ciała pozwala nam lepiej zrozumieć samych siebie i nasze relacje z otoczeniem, eksplorować świat, ciekawić się nim, podejmować decyzje. Myślenie ciałem ma służyć doświadczeniom i twórczym eksperymentom w tym obszarze. W trakcie porannej rozgrzewki prowadzonej przez “Myślenie ciałem” będziemy eksplorować temat ruchu i aktywnego zatrzymania, sprawdzimy jak nasze ciała mogą pomóc nam osadzić się w miejscu w którym akurat przebywamy, w grupie w której akurat się znaleźliśmy, w sytuacji, w której jesteśmy. Będziemy eksperymentować i trenować słuchanie tego co mówią do nas nasze ciała, zastanowimy się, jak możemy wykorzystać to czego doświadczyliśmy w codziennym życiu. Zajęcia będą proste i dostosowane do indywidualnych możliwości ruchowych. Na zajęcia weź wygodne buty i strój, mały koc lub matę do leżenia na ziemi oraz wodę do picia. 

Zuza Sikorska Myślenie ciałem – prowadzi warsztaty twórcze, treningi swiadomości ciała. Od ponad 10 lat pracuje z ludźmi grupowo i indywidualnie jako trenerka i tutorka. Studiowała kulturoznawstwo, psychologię, śpiew, pracę z ciałem i oddechem, a obecnie zgłębia metody pracy przez taniec i ruch.

SOBOTA 17.08

Poranny ruch: Sztuka niemyślenia po indyjsku –  godz. 10:00 – 12:00 

Sobotni poranek zaczniemy od jogi klasycznej. Podczas zajęć skierujemy umysł do środka, żeby rozpłynął się w ciele. Następnie popraktykujemy głębokie świadome oddychanie, będziemy rozgrzewać równomiernie całe ciało, wydłużać je na wszystkie strony świata, wsłuchując się w bzyczenie wewnętrznych i zewnętrznych owadów. Oddamy się we władanie grawitacji. Pozwolimy propriocepcji przeprowadzić nas przez to doświadczenie. Przy okazji uwolnimy różne dźwięki i napięcia cielesne. Na zakończenie urządzimy sobie kąpiel w świętym spokoju. Podczas tych zajęć doświadczysz siebie-ciała z ciekawością i akceptacją, w ruchu dopasowanym do Twoich własnych możliwości. Ucieleśniony umysł poddawać będziemy nieprzerwanej obserwacji. Potrzebny będzie wygodny strój, niekrępujący ruchów, mata lub koc na którym można praktykować i stanąć bosą stopą, kocyk do przykrycia lub zwinięcia w wałek, repelent przeciw owadom (jako wsparcie dla świętego spokoju).

Zofia Noworól – Komuczemu – jest nauczycielką jogi klasycznej, improwizatorką i badaczką kultury. Prowadzi zajęcia z improwizacji tańca oraz eksperymentalne działania ruchowe w różnych przestrzeniach – muzeach, miastach i na terenach zielonych. Inspiruje się doświadczeniem świadomego bycia w ciele i w przestrzeni. Korzysta głównie z technik somatycznych i percepcyjnych oraz gier choreograficznych. Lubi pracować z ludźmi z różnych światów.

NIEDZIELA 18.08

Poranny ruch: Bezmyślne ruchy leśne  – godz. 10:00-12:00

W niedzielę z samego rana zanurzymy się w lesie. Będziemy działać uważnie, czerpiąc z chwilowych wrażeń cielesnych i tego, co przychodzi do nas z otaczającego świata. Z pomocą prostych zadań ruchowych rozgrzejemy i zintegrujemy nasze czujące ciała, osadzimy się w pełni w okolicznościach przyrody, porozciągamy zmysły i połączeniach między nimi. Aby zbadać otaczającą nas przestrzeń i nasze w niej położenie, poszukamy kierunków w polu magnetycznym, po czym oddamy prowadzenie różnym częściom ciała. Żeby to wszystko stało się możliwe, na samym początku pozwolimy umysłowi upaść do pięt, skąd wyruszy w nieznanym póki co kierunku. Bezmyślne ruchy leśne są inspirowane różnymi praktykami somatycznymi i percepcyjnymi, narzędziami choreografii eksperymentalnej oraz metodą iLANDing Jennifer Monson. Potrzebny będzie swobodny strój, niekrępujący ruchów, wygodne buty lub bose stopy, woda, repelent przeciw owadom (wsparcie dla świętego spokoju), notes i coś do pisania/rysowania.

Zofia Noworól – Komuczemu – jest nauczycielką jogi klasycznej, improwizatorką i badaczką kultury. Prowadzi zajęcia z improwizacji tańca oraz eksperymentalne działania ruchowe w różnych przestrzeniach – muzeach, miastach i na terenach zielonych. Inspiruje się doświadczeniem świadomego bycia w ciele i w przestrzeni. Korzysta głównie z technik somatycznych i percepcyjnych oraz gier choreograficznych. Lubi pracować z ludźmi z różnych światów.

 

 

 

Rozmowy o przyrodzie

Czwartek 15.08

Rozmowy o przyrodzie #1: 

Czym jest teoria Dark Ecology Timothy’ego Mortona*?  – godz. 18:30 – 19:30

Dotąd mówiło się, że katastrofa za chwilę się wydarzy, jeśli nie zaczniemy radykalnie jej przeciwdziałać. Angielski teoretyk twierdzi, że katastrofa już nastąpiła, a my żyjemy w postapokaliptycznym świecie. Podejście to mogłoby się wydawać pesymistyczne i katastroficzne zarazem, ale Morton w naszej nowej, innej relacji z przyrodą i nie-ludźmi szuka pocieszenia. Zadaje pytania o nasz sposób traktowania przyrody i zdejmuje z tej relacji obsesję kontroli i hierarchiczną strukturę. A świat, w którym funkcjonujemy nazywa światem hiperobiektów, z którymi jesteśmy powiązani, a których nie możemy we właściwy sobie sposób kontrolować. Czy bezsilność wobec globalnego ocieplenia paradoksalnie może być naszym wyzwoleniem? Czy brak poczucia kontroli, daje szansę na życie z innymi ludźmi i przyrodą?

O losach człowiek i przyrody będą rozmawiać:

prof. Przemysław Czapliński – historyk literatury polskiej i europejskiej XX i XXI wieku, eseista, tłumacz, krytyk literacki; współtwórca Zakładu Antropologii Literatury (UAM, Poznań), kierownik specjalności krytycznoliterackiej, członek-korespondent Polskiej Akademii Nauk. Autor ponad dziesięciu książek – ostatnio: “Polska do wymiany” oraz redaktor książki “O jeden las za daleko. Demokracja, kapitalizm i nieposłuszeństwo ekologiczne w Polsce”.

dr Justyna Schollenberger – kulturoznawczyni i filozofka związana z Instytutem Kultury Polskiej UW. Autorka rozprawy „Konceptualizacja granicy między człowiekiem a zwierzęciem w wybranych dziełach Karola Darwina” nagrodzonej I miejscem w VII edycji konkursu im. Inki Brodzkiej-Wald na najlepszą pracę doktorską z dziedziny humanistyki. 

*Timothy Mortonprofesor anglistyki na Rice University. Współpracował m.in. z Bjork, Pharrellem Williamsem. Autor m.in. “Being Ecological” (2018), “Dark Ecological: for a logic of Future Coexistence” (2016), “Hyperobjects: Philosophy and Ecology after the end of the World” (2013). Blog: www.ecologywithoutnature.blogspot.com.

 

Piątek 16.08

Rozmowy o przyrodzie #2:

Inne zwierzę, obca roślina – związki ludzi z nie-ludźmi  – godz. 12:30 – 14:00

Karol Darwin był bardzo dumny z tego, że udało mu się wykazać zachowania „zwierzęce” u roślin (min. zdolność do spontanicznego ruchu), a w dumie tej pobrzmiewało nieco złośliwe zadowolenie, że udało mu się rozmyć kolejną – po granicy człowiek-zwierzę – granicę; tę oddzielającą rośliny i zwierzęta. Nasze ludzkie doświadczenie, jak głoszą współczesne teorie posthumanistyczne, jest nierozerwalnie związane z doświadczeniem pozaludzkim. Nie ulega jednak wątpliwości, że łatwiej jest dostrzec istotność naszych relacji i więzów pokrewieństwa ze zwierzętami niż z roślinami. Jeśli więc rozpoznajemy w zwierzętach „innych”, z którymi można się porozumieć lub przynajmniej usiłować poznać ich perspektywę, to rośliny mogą jawić się jako prawdziwi „obcy”. W trakcie spotkanie zastanowimy się, czy rzeczywiście musimy w namyśle nad człowiekiem uwzględniać istoty, których życie wydaje się tak prymitywne, bo poświęcone wyłącznie wzrastaniu i trwaniu? O konieczności wypracowania „roślinnego myślenia” pisze Michael Marder, czołowy przedstawiciel critical plant studies, przekonując, że uważnie i poważnie badane rośliny oferują nowy model sposobu bycia; wychylony ku relacjom z innymi, swobodnie pleniący się po obwarowanym tradycyjnymi granicami terytorium humanistycznego namysłu.

dr Justyna Schollenberger – kulturoznawczyni i filozofka związana z Instytutem Kultury Polskiej UW. Autorka rozprawy „Konceptualizacja granicy między człowiekiem a zwierzęciem w wybranych dziełach Karola Darwina” nagrodzonej I miejscem w VII edycji konkursu im. Inki Brodzkiej-Wald na najlepszą pracę doktorską z dziedziny humanistyki. 

 

Sobota 17.08

Rozmowy o przyrodzie #3: Przyrodopisanie: jak pisać o przyrodzie. Spotkanie z poetką i botaniczką Urszulą Zajączkowską – godz. 12:30 – 14:00

Dlaczego tak atrakcyjne stają się dzisiaj opowieści o organizmach odległych od psów i kotów, z którymi zaprzyjaźniamy się wciąż częściej niż z mchami i sumami? Jak wobec narastającej od niedawna lawinowo świadomości, że nie żyjemy na planecie ludzi, a tylko przez chwilę nam się tak zdawało, zachowuje się i przekształca literatura?  Łodygi przewodzą nie tylko wodę, ale i całą złożoną historię planety, której rośliny dzielnie świadkują. Urszula Zajączkowska nie poprzestaje zresztą na opisie, próbuje także czegoś jeszcze trudniejszego – odczytu znaczeń z roślinnego języka, pozbawionego słów, składającego się ze skrętów konarów, różnic w kątach nastawienia liści względem ziemi i słońca, poszumów i skrzypień. (…) W przyrodopisaniu język literacki stanowi zaledwie jedną z form opowieści, snutej już z powodzeniem przez odgłosy dziobów i skrzydeł, kępki mchu i linie traw. (…) Właśnie skalą pracy na samym języku różni się przyrodopisanie, o którym tu piszę, od ogromu dostępnego nam dziś nature writing. Choć granica rzecz jasna jest bardzo płynna i zależna od potrzeb czytelnika. Modne mikrowyprawy, patetyczne opowieści o życiu drzew, chodzenie jako sposób terapii – wszystko to pozwala może prowadzić życie bliżej przyrody i w tym sensie bywa pomocne, ale rzeczywista przemiana spojrzenia i mentalności jest możliwa tylko za cenę mozolnego dłutowania w samym tworzywie literatury. Fragmenty z tekstu Zofii Król „NA SKRZYŻOWANIACH PAJĘCZYN”, Dwutygodnik, 07.2019

Urszula Zajączkowska – poetka, botaniczka, artystka wizualna i muzyczka, adiunkt w Samodzielnym Zakładzie Botaniki Leśnej SGGW w Warszawie. Studiuje wzrost, anatomię i ruchy roślin. Bada ich aerodynamikę oraz biomechanikę. Jej debiutancki tomik poezji „Atomy” (2014) był nominowany do Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej Silesius w 2015 roku. W 2016 roku stworzyła film „Metamorphosis of Plants”, powstały z inspiracji dziełem J.W. Goethego pod tym samym tytułem. Jest to ekspresja na podstawie naukowych nagrań ruchów roślin powiązana z tańcem solisty Baletu Narodowego, Patryka Walczaka. Autorka książki “Patyki i badyle”.

 

Niedziela 18.08

Rozmowy o przyrodzie #4: Warsztat myślenia rowerowego – godz. 12:30 – 14:00

Jaka jest filozofia jazdy na rowerze? Prosta. Jak mówi mama „żadna filozofia!”. Dwa koła, łańcuch, pedały plus mięśnie. Ale tej prostocie jest geniusz, a w jeżdżeniu rowerem kryje się przecież zupełnie inny – niż w niejeżdżeniu – światopogląd, a nawet świato-ogląd. Co robi z nami rower? Dlaczego powinno się zdelegalizować samochody (ba, i czy to pytanie nie jest jedną z największych prowokacji intelektualnych, na jakie można się w dzisiejszych czasach poważyć?), dlaczego rower jest post-wzrostowy, jak się ma do przyrody i do relacji z nieludzkimi istotami i dlaczego jest nam dzisiaj tak bardzo potrzebny?

dr Piotr Kubkowski – historyk kultury z Instytutu Kultury Polskiej UW, autor nagradzanej książki „Sprężyści” 

Kornelia Sobczak – doktorantka w Instytucie Kultury Polskiej UW, wegetarianka, cyklistka

 

 

Ćwiczenia z relacji

Piątek 15.08

Ćwiczenia z relacji do wyboru – godz. 14:30 – 16:30

Ćwiczenia z Wittgensteinem – “Gdyby lew umiał mówić, nie potrafilibyśmy go zrozumieć”?

Będziemy zastanawiać się nad intrygującą uwagą z ,,Dociekań filozoficznych” Ludwiga Wittgenstaina, w której stwierdza on, że ,,gdyby lew umiał mówić, nie potrafilibyśmy go zrozumieć”. Pomówimy o tym, jak w filozofii późnego Wittgensteina nici porozumienia językowego i sensu polegają na wspólnocie oraz stałości ,,sposobu życia”. ,,Mówienie jest częścią pewnej działalności, pewnego sposobu życia” do tego stopnia, że ,,wyobrazić sobie jakiś język, znaczy wyobrazić sobie pewien sposób życia”. Lew – nawet oswojony – ma całkowicie obcy dla nas sposób życia. Z podobnych względów nie moglibyśmy zrozumieć ludzi z plemienia, w którym w żaden sposób nie okazuje się uczuć. Czytając uwagi Wittgensteina z ,,Dociekań filozoficznych”, ,,Kartek” i ,,O pewności” zastanowimy się nad  reprezentowanym przez niego szczególnego rodzajem relatywizmu kulturowego, nad kruchością tego, co uważa za jedyny fundament porozumienia oraz nad konsekwencjami etycznymi i praktycznymi takiego stanowiska – w szczególności w kontekście wielokulturowości jak i np. naszych zobowiązań moralnych wobec zwierząt. 

dr Karolina Rychter – po studiach filozoficznych obroniła doktorat o znaczeniu literatury dla filozofii na Wydziale Filozofii i Socjologii UW. Jej obszar zainteresowań obejmuje współczesną filozofię anglosaską, nowe interpretację romantyzmu i prozę modernistyczną. Zajmuje się badaniem wzajemnych związków między filozofią a literaturą oraz szeroko pojętą filozofią kultury, również kulturowymi aspektami kulinariów.

Ćwiczenia z uważności sonicznej  

John Cage mieszkał w lesie, rozczytywał się w „Waldenie” Thoreau i kochał zbierać grzyby. Jakie nauki płyną z jego pasji dla muzyki eksperymentalnej, sztuki dźwięku oraz sound studies? Spróbujemy spojrzeć na przyrodę inaczej, wsłuchać się w nią uważniej, podążając ścieżkami praktyk głębokiego słuchania Pauline Oliveros, konceptualnych utworów Alvina Luciera oraz twórczości z kręgu Fluxusu. Struktura i improwizacja, uważność na otoczenie oraz na innego, dźwięk i ciało.

Antoni Michnik – doktorant w IS PAN, historyk kultury, performer. Członek założyciel researchersko-performatywnej Grupy ETC oraz Zespołu Badań Praktyk Późnej Nowoczesności przy IKP UW. Współpracownik Stowarzyszenia im. Stanisława Brzozowskiego. Od jesieni 2013 w redakcji magazynu „Glissando”.

Ćwiczenia z wielorakiego Ja

William James określił Ja jako „najbardziej tajemniczą zagadkę, z którą uporać powinna się psychologia” i choć od jego konstatacji dzieli nas ponad stuletni okres empirycznego i teoretycznego zainteresowania tym zagadnieniem, to wciąż pozostaje ono jednym z najbardziej tajemniczych i elektryzujących tematów współczesnej myśli psychologicznej.  Czym jest moje Ja? Czy Ja jest jednolite, a może wieloaspektowe (wielorakie), składające się z wielu aspektów, subosobowości? Jak różne teorie próbują opisać tę złożoną i dynamiczną strukturę poznawczą? Czy osobowość wieloraka może być ekstremalnym wariantem normalnej psychicznej organizacji w naszej kulturze i pokazywać nam, jak zbudowana jest ludzka psychika? Na te pytania wspólnie poszukamy odpowiedzi podczas Ćwiczeń z wielorakiego Ja. 

Duet Future Simple:  

Paulina Czapska – od ponad 10 lat wspiera osoby indywidualne i organizacje w poszerzaniu kompetencji zawodowych i osobistych. Ważna jest dla niej idea zrównoważonego aktywizmu. Jest autorką programów społeczno-kulturalnych i wieloletnią członkinią Zarządu Towarzystwa Inicjatyw Twórczych „ę”. Ukończyła Szkołę Coachów przy Erickson International i Wszechnicy UJ oraz Szkołę Trenerów Wszechnicy UJ, Roczny Kursu Terapii Gestalt dla Profesjonalistów oraz I i II stopień Terapii Skoncentrowanej na Rozwiązaniach (TSR). 

Anna Szapert – pracuje jako terapeutka, coach i trenerka. Jej doświadczenie obejmuje zarówno pracę indywidualną, jak i grupową w różnorodnych organizacjach. Jest językoznawczynią i kulturoznawczynią po studiach na Uniwersytecie Warszawskim. Ukończyła szereg szkoleń coachingowych i psychoterapeutycznych (m.in. certyfikat coacha MLC, szkolenia w nurcie Terapii Skoncentrowanej na Rozwiązaniach, Psychologii Procesu, Gestalt). Wspiera ludzi doświadczających kryzysów życiowych, niskiego poczucia własnej wartości, depresji i lęku. 

 

Sobota 17.08

Ćwiczenia z relacji do wyboru – godz. 14:30 – 16:30

Ćwiczenia z land artu Oskara Hansena  

Oskar Hansen całe życie snuł wizje. Chciał np. zmiany w doświadczaniu miast, albo możliwości dopasowywania architektury do siebie. Wierzył również, że inna dydaktyka jest możliwa. Z tego powodu nie narzucał studentom w jaki sposób mają wykonać powierzone przez siebie zadania. Skutek był taki, że w 1972 i w 1974 zrobili to poprzez wyjechanie z nim w plener, gdzie sięgnęli nie tylko po ideę gier plenerowych, ale również po zastany krajobraz. Tymczasem w tym samym roku – 1974 – Teresa Murak wykonała w Ubbeboda (Szwecja) pracę pt. “Rzeźba dla Ziemi”, która uchodzi za pierwszy land art na Kontynencie Europejskim. Czy dydaktykę Hansena da się połączyć z działalnością Murak, albo ogólniej z nurtem w sztuce, który polega na wychodzeniu w przyrodę, by tam za pomocą drobnych, bądź radykalnych, gestów, z dala od „świątyń sztuki”, przy użyciu zastanych elementów, tworzyć własne prace? I czy coś wartościowego mogłoby wyjść z takiego spotkania? Sprawdźmy to. Na warsztatach przeniesiemy dydaktykę Hansena w zupełnie nową sytuację – w przestrzeń kolonijną. Porozmawiamy o artystach, którzy byli zaangażowani w sztukę ziemi oraz poprzyglądamy się otaczającej nas przyrodzie. Na końcu zrobimy prawdziwe land art-y.

Agnieszka Szostakiewiczhistoryczka sztuki, performerka, specjalistka do spraw edukacji, edukatorka z wieloletnim doświadczeniem. Prowadzi autorskie warsztaty artystyczne dla dzieci, młodzieży i dorosłych. Od ponad dwunastu lat związana z Zachętą Narodową Galerią Sztuki. Autorka warsztatów pt. “Elementarz Sztuki Współczesnej” w Muzeum Sztuki Nowoczesnej. Prowadzi wykłady na kierunku sztuka mediów na warszawskiej ASP, oraz zajęcia na SWPS-ie. Współautorka wystawy „Leszno/Świerczewskiego/Solidarności” w Instytucie Awangardy, współtwórczyni Targów Młodej Sztuki Most. 

Ćwiczenia z obcymi z kosmosu

Ludzkość od dziesięcioleci czeka na przybyszy z kosmosu. Wielu jest przekonanych, że takie wizyty miały już miejsce; niektórzy twierdzą, że sami brali w nich udział. Inni zaobserwowali tylko znaki. Nie brak takich, którzy boją się przybycia obcych. Czy przylecą w pokojowych zamiarach? Czy grozi nam inwazja? Spotkanie polegać będzie na serii ćwiczeń przestrzennych, których celem będzie zaproszenie i powitanie obcych z kosmosu. Miejscem akcji będzie leśna polana, osłonięta przez drzewa od reszty terenu i dzięki temu idealna jako miejsce spotkania z nieznanymi istotami. Ćwiczenia będą miały charakter relacyjny: odbywać się będą albo w parach, albo w podgrupach, albo kolektywnie całą grupą, bez zadań indywidualnych, ponieważ za każdym razem chodzi o akty komunikacji. Obejmować będą m.in. gesty powitania i życzliwości, tworzenie i odczytywanie znaków w zbożu (trawie), wysyłanie sygnałów świetlnych (lusterka – puszczanie zajączków – lub latarki) oraz formowanie piramidy. W związku z problemem nieszczerości i podejrzliwości w komunikacji alternatywnie rozważane są ćwiczenia z fałszywych uśmiechów i udzielania błędnych informacji. Czy obcy dadzą się oszukać? A może obcy są wśród nas?

dr Xawery Stańczyk – poeta, socjolog i antropolog kultury. Autor monografii “Macie swoją kulturę. Kultura alternatywna w Polsce 1978-1996” (2018) nominowanej do Nagrody Giedroycia oraz dwóch tomów poetyckich: nominowanego do Nagrody Literackiej Nike “Skarbu piratów” (2013) i “Handluj z tym” (2015). Współredagował tomy zbiorowe Miasto na żądanie. Aktywizm, polityki miejskie, doświadczenia (2014) i Awangarda/underground. Idee, historie, praktyki w kulturze polskiej i czeskiej (2018). Zwycięzca konkursu Narodowego Centrum Kultury na najlepszą rozprawę doktorską z dziedziny nauk o kulturze. Członek zarządu stowarzyszenia Miasto Moje A w Nim. Interesuje się historią kultury popularnej i awangardowej, ideologii i ruchów społecznych w Polsce i Europie Wschodniej.

dr Anna Winkler – doktor nauk społecznych, filozofka i politolożka, absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego. Interesuje się historią radykalizmu społecznego i rewolucji, historią kobiet i historią miast.

Ćwiczenia z towarzystwem

Relacje, związki, kontakty, stosunki, więzi. Zagadnienie relacji z innymi stanowi fundament rozważań psychologów i terapeutów. Co różne teorie psychologiczne mówią o tworzeniu „zdrowych” i „dojrzałych więzi”? Czy istnieją uniwersalnie skuteczne zasady tworzenia satysfakcjonujących, bezpiecznych, trwałych związków? Jakie zachowania służą budowaniu kontaktów z ludźmi? Czy relacje można ćwiczyć? Jak nowoczesność i technologie wpływają na nasze więzi? Na te pytania wspólnie poszukamy odpowiedzi podczas Ćwiczeń z Towarzystwem. 

Duet Future Simple:  

Paulina Czapska – od ponad 10 lat wspiera osoby indywidualne i organizacje w poszerzaniu kompetencji zawodowych i osobistych. Ważna jest dla niej idea zrównoważonego aktywizmu. Jest autorką programów społeczno-kulturalnych i wieloletnią członkinią Zarządu Towarzystwa Inicjatyw Twórczych „ę”. Ukończyła Szkołę Coachów przy Erickson International i Wszechnicy UJ oraz Szkołę Trenerów Wszechnicy UJ, Roczny Kursu Terapii Gestalt dla Profesjonalistów oraz I i II stopień Terapii Skoncentrowanej na Rozwiązaniach (TSR). 

Anna Szapert – pracuje jako terapeutka, coach i trenerka. Jej doświadczenie obejmuje zarówno pracę indywidualną, jak i grupową w różnorodnych organizacjach. Jest językoznawczynią i kulturoznawczynią po studiach na Uniwersytecie Warszawskim. Ukończyła szereg szkoleń coachingowych i psychoterapeutycznych (m.in. certyfikat coacha MLC, szkolenia w nurcie Terapii Skoncentrowanej na Rozwiązaniach, Psychologii Procesu, Gestalt). Wspiera ludzi doświadczających kryzysów życiowych, niskiego poczucia własnej wartości, depresji i lęku. 

 

 

Muzyka

Czwartek 15.08

Performance muzyczno-wizualny o komunikacji, rozmowie i przyrodzie inspirowany korespondencją mailową pomiędzy Björk oraz Timothym Mortonem.  W wykonaniu Roberta Bęzy, Misii Furtak i Mirona Grzegorkiewicza – godz. 20:00-21:00

Robert Bęza – absolwent filmoznawstwa na Uniwersytecie Łódzkim, twórca multimedialnych projektów i wideoklipów, VJ, grafik i fotografik współpracujący z takimi instytucjami kultury jak Muzeum Sztuki w Łodzi, Against Gravity, CSW Warszawa. Zaangażowany w działania artystyczne kultury niezależnej tworzy projekty m.in. z artystami z LadoABC, Stefanem Wesołowskim, Mią Masaoką.  Twórca digitalnych kolaży zaprezentowanych na indywidualnej wystawie w Galerii Nizio. Podczas rezydencji artystycznej w Bukareszcie zaprezentował film z materiałów found footage “YouBucuresti”. Wystąpił m.in. na Off Festival, Opener, Festiwal Przemiany, Eurosonic Festival / Holandia, Cité nationale de l’histoire de l’immigration – Paryż, SKIF / Sankt Petersburg, Jazz and Experimental Music From Poland / Londyn.

Misia Furtak – muzyk, dziennikarka i animatorka. Laureatka Fryderyka w kategorii Debiut Roku, Paszportu Polityki w kategorii Muzyka Popularna i nagrody im. Grzegorza Ciechowskiego. Zagrała kilkaset koncertów w całej Europie i Japonii. Prowadziła audycję muzyczną w Polskim Radio RDC. Jest w gronie założycieli Towarzystwa Inicjatyw Twórczych „ę”, z którym wciąż współpracuje. W latach 2016 – 2017 związana z działem edukacji i badań Narodowego Instytutu Audiowizualnego.

Miron Grzegorkiewicz – Miron Grzegorkiewicz aka M8N (1987) – improwizator-muzyk, producent, projektant interakcji, niedyplomowany teatrolog, amator wielorakich sztuk wizualnych. Słyszany w takich zespołach, jak JAAA!, HOW HOW, Daktari, SHMIB czy PTKCSS, z którymi występował między innymi na festiwalach Open’er (Gdynia), Off Festival (Katowice), Tauron Nowa Muzyka (Katowice), Nowa Tradycja (Warszawa), Nowa Muzyka Żydowska (Warszawa), JazzBezz (Ukraina), JazzFest (Berlin), c/o pop Festival (Kolonia), Reeperbahn (Hamburg), Primavera Sound (Barcelona), Tallinn Music Week (Tallin).

Koncert  Pani Jeziora i przyjaciele – 21:00 – 21:30 

„Badania naukowe dowodzą, że kiedy ludzie patrzą na wodę: jeziora, rzeki, oceany, aktywizuje się ta sama część mózgu, która rozpala się pod wpływem miłości”Pani Jeziora, jak i jej towarzyszka kundelka Rybka, pochodzą z miasta Łódź. Z interesujących elementów biograficznych wymienić można jeszcze to, że jej mama była instruktorką pływania, a tata prowadził firmę instalującą baseny ogrodowe. W czwartek Pani Jeziora wykona kilka utworów wybranych artystek/ów, i z pomocą przyjaciół (Czarny Czesio, Żmija Czarny Sztylet), przy akompaniamencie Waszej wyobraźni, a czasem gitary, pomoże wam popłynąć/odpłynąć.

 

Piątek 16.08

Koncert Fara.Maarz – godz. 20:00 – 21:00

Duet Fara.Maarz to wokal Gosi Bańki oraz gitarzysty Mehdiego Gholami – muzyków, którzy od pierwszego spotkania na jednym z warszawskich jam session czuli, że mimo wielu pozornych różnic, mówią w tym samym języku – to spotkanie dwóch światów, które są sobie bardzo bliskie. Poza granicami – (pers.) Fara Maarz. Muzyka Fara.Maarz jest pełna improwizacji, której podstawą są wzajemna czujność, obserwacja oraz niekontrolowane porywy serca i strun. 

Mehdi Gholami – Irańczyk czy Pers z pochodzenia, ale jak sam mówi – Polak z zasiedzenia, Absolwent Studiów Kulturoznawczych i Polonistycznych na Uniwersytecie Łódzkim przy Instytucie teorii literatury, teatru i filmu. Gitarzysta samouk grający na gitarze od najmłodszych lat w różnych stylach i z niezliczoną ilością muzyków. Jest tłumaczem poezji perskiej, pracował także jako tłumacz w dyplomacji wojskowej w Biurze Attache Wojskowego Ambasady Irańskiej w Warszawie. Obecnie skupia się na muzyce.

Gosia Bańka – wokalistka, od najmłodszych lat związana z różnymi formami sztuki: muzyką, tańcem, malarstwem, poezją, fotografią. Pisze własne teksty, gra i komponuje na gitarze. Wcześniej związana z bluesowym zespołem Jutro Morze. Stara się często podróżować po Bliskim Wschodzie, skąd przywozi kadzidła a jej dusza nasiąka tamtejszymi melodiami.

DJ soft Lips: set Biwaki Świata – godz. 21:30 – 1:00

 

Sobota 17.08

Spacer i leżący koncert Olgierda Dokalskiego  – godz. 20:00 – 21:30

Planujemy zagłębić się w las i przejść zdrowy dystans, żeby posłuchać Olgierda Dokalskiego – trębacza i kompozytora zainteresowanego szeroko pojętą kulturą ludową. Ochocianin, rocznik ’83. Z wykształcenia cybernetyk, niedoszły antropolog kultury. Założyciel zespołów Daktari i nor cold, związany także z grupami kIRk, Warsaw Improvisers Orchestra. Od paru lat koncentruje się na opowiadaniu historii. Autor wideoklipów i scenariuszy. https://dokalski.bandcamp.com/releases 

DJ Soft Lips: set Zielona Noc – godz. 21:30 – 1:00